Ons lichaam als bron van wijsheid en groei

29 januari 2023

Afgelopen najaar zag ik een prachtig en inspirerend interview in het programma ‘De Verwondering’, met schrijfster en activiste Jacqueline Kool. Kampend met een ernstige spierziekte spreekt zij vol levendigheid over haar lichaam en hoe belangrijk het is om deze te bewonen in plaats van je eruit terug te trekken. Ondanks de fysieke beperkingen waar ze mee te kampen heeft, zag ik een buitengewoon levenslustige en gepassioneerde vrouw. 
Zij zegt daarover: ‘Je hebt de optie om in je hoofd te gaan wonen en je lichaam te vergeten, of af te dalen in je lichaam en vandaaruit connectie maken met je omgeving. Dan krijg je de ervaring van in leven zijn. Het is in het lichaam dat je in de wereld bent!’

Dansen van binnenuit
Ze vertelt over haar passie voor dansen, en ondanks dat ze nauwelijks kan bewegen, laat ze de klanken van de muziek in zich komen, en geniet ze met volle teugen van het kijken naar dansers en danst ze van binnen mee. Ze heeft zelfs een choreografie opgezet samen met een dansgroep! Door aan hen tot in detail te vertellen hoe ze het in haar lijf ziet bewegen en wat ze daarbij voelt. Waarom is wat zij zegt zo bijzonder en baanbrekend?

Zo buiten, zo binnen
Vanuit een overwaardering van ons denkvermogen, zitten we het grootste deel van de tijd in ons hoofd. Bijna al het andere zijn we als minderwaardig gaan zien. We zijn ervan overtuigd geraakt dat we het verst komen als we macht hebben over ons lichaam, onze gevoelens en emoties, over de planten en de dieren. Kortom over alles wat een autonoom ritme, wijsheid en natuurlijke groei in zich draagt. De keerzijde hiervan dringt zich steeds nijpender aan ons op. Dat dit in de buitenwereld gebeurt in de vorm van allerlei crises, is inmiddels overduidelijk. Maar dat deze crisis zich ook in onze binnenwereld afspeelt, is moeilijk te erkennen omdat het heel dichtbij onszelf komt. 

Onze natuurlijke staat van zijn
Er bevindt zich een grote rijkdom in onze natuurlijke staat van zijn, met al haar eenvoud, groeimogelijkheden, wijze lessen en onuitputtelijke levenslust. Steeds duidelijker wordt bijvoorbeeld hoe wezenlijk wandelen is, tegen depressies, eenzaamheid en burn-outs. Hoe helend het is als je onthaast en eens de tijd neemt om te genieten van de kleine dingen in je en om je heen. Hoe op die manier een gevoel van tevredenheid, rust, ontspanning én van passie en het verlangen om voluit te leven, opnieuw aangewakkerd kan worden; dat wat altijd sluimerend in ons en ons lichaam aanwezig is. 

Verbinding tussen hoofd/bewustzijn en lichaam/gevoel
Ons lichaamsbewustzijn speelt een essentiële rol in onze persoonlijke groei en ontwikkeling. Als coach start ik daarom bijna iedere sessie met het richten van de aandacht in het lichaam en de gevoelens die er op dat moment leven. In de eenvoud van het bewust aanwezig zijn in het lichaam kunnen ineens onverwachte inzichten en impulsen komen die van wezenlijk belang blijken te zijn. Reacties van coachees als we de ogen weer openen zijn o.a.: ‘Ik ervaar ontspanning in mijn romp, maar spanning in mijn keel”, of: ‘Nu voel ik eigenlijk pas echt hoe het met mij gaat’.
Tijdens het verdere verloop van de sessie laten we de informatie die vanuit het lichaam omhoog komt meewerken. Dat wat geblokkeerd is, om wat voor reden dan ook, kan door het opnieuw te ervaren, weer loskomen. Tranen kunnen vloeien, of er kan juist een lang onderdrukt plezier omhoog komen. Na de ervaring volgt het duiden: wat betekent dit ten diepste, wat heeft deze wijsheid vanuit het lichaam jou te zeggen? Zo kan een volgende stap voor die persoon helder worden.
Al het leven, passie, kracht, onverwerkte emoties, verlangens, liefde, zachtheid: ze zitten voornamelijk in ons lichaam en ons gevoel! Als de balans tussen hoofd en lijf weer terugkomt, kun je weer voelen dat je leeft en weet je beter wat je te doen staat. 

Overgave vanuit het lijf
Vorig jaar ben ik intens verbonden geweest met het stervensproces van mijn vader. Ook daarin heb ik gemerkt hoe belangrijk het lichaam is om tot overgave te komen.
Het aangeraakt en gewassen worden was voor mijn vader een lastig punt, bovendien was hij mede door de Corona-periode al lange tijd bijna niet meer aangeraakt. Op een gegeven moment was het wassen noodzakelijk omdat hij het zelf niet meer kon. Samen met een zorgzame jongeman van Buurtzorg gingen we bij hem zitten en maakten duidelijk dat we hem gingen wassen. Verschrikte ogen keken ons aan. Ik zag hoe gespannen hij was, en stelde voor om rustig aan met zijn handen te beginnen (voor mijzelf was het trouwens ook een moment van overgave, want ik had me toen hij zo ziek werd voorgenomen alles voor hem te doen, maar hem niet te gaan wassen!).
Brian en ik begonnen heel zachtjes en liefdevol met een washandje aan zijn vingers en handen. We hielden contact en gingen voorzichtig verder met zijn armen, schouders, borstkas…. Daar aangekomen kwam er ineens een diepe zucht. Zijn hele lijf ontspande, hij spreidde zijn armen en zei: ‘heerlijk, wat is dit heeeerlijk!!!’ 
Wat een ontroerend moment, wat was ik dankbaar en trots op hem, deze overgave aan ons, aan zijn lijf, aan het leven en de kwetsbaarheid. Ik ben ervan overtuigd dat het hem hielp in het overgeven aan zijn sterven. 

Zowel Jacqueline en uiteindelijk dus ook mijn vader maken mij eens te meer duidelijk hoezeer het toevertrouwen aan de natuurlijke wijsheid van ons lichaam van groot belang is om tot heling en groei te komen en voluit te kunnen leven!

Het interview met Jacqueline Kool in ‘De Verwondering’ van 25 september 2022 is terug te zien op NPO: https://www.npostart.nl/de-verwondering/25-09-2022/KN_1730000.

Met heel veel plezier en inspiratie geef ik samen met Greet Blok in het voorjaar van 2024 opnieuw een lichaamsgerichte intensive ‘LEEF’. Voor iedereen die verlangt naar een levendiger bestaan van binnenuit! Voor meer informatie klik hier.